ပၢၤဃာ်တၢ်အံၤ ယိယိဖိ
လီပရၠာစးၢဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအဖုၣ် ဘၣ်ဆၣ်ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလီၤႉ ယသးအိၣ်သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးလီၤ’’ႉတၢ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်ဃ့သကွံၢ်ကညးလၢ အလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်ဧါႉ လၢအတဒ်သိးဒီး တံၤသကိးတဖၣ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အတတူၢ်လိာ်ဒံးခရၠာစးံာ်ၢ်အီၤဆူ တၢ်ကစူၢ်နာ်တၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ ယတၢ်မၤတခီ မ့ၢ်လၢကဘၣ်အိၣ်ကစုဒု လၢ ယသးလၢအဒ့ဒီသ့‚ လၢတၢ်တဲပှၤဂၤလၢခရၠာစးံာ်အဂ့ၢ်ဒီး နီၤဟ့ၣ်တၢ် တၢ်ဆိကမိၣ် လၢအကါဒိၣ်ၣ်လီၤႉ စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် လၢတၢ်နာ်အပူၤၣ်လီၤႉ
စီၤဖံလံးပူ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်တဲခရၠာစးံာ်အဂ့ၢ်ယိယိဖိ ဒ်သိးအံၤ ဖဲအထံၣ်လိာ်သး ဒီး ပှၤအံၤသံအီးပးအပဒိၣ်လၢ မဲးမုာ်ခိၣ်တတီၤလၢ အဖးသီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ၀ံယရၠာစးှါယၤ အတၢ်ကွဲးဒိၣ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤႉ စီၤဖံလံးပူ သံကွၢ်အီၤလၢ မ့ၢ် ‘‘နနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ’’ (း၃၁) ‚ လၢအကွဲမုာ်ဒ်သိးကပဲာ်ထံနီၢ်ဖး‚ ‘‘စီၤဖံလံးပူ အဲးထီၣ် အထးခိၣ်ဒီး မၤထီၣ်အခီၣ်ထံးလၢ တၢ်ကွဲးအသးတတီၤအံၤ ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယ့ၣ့်ှှူးအဂ့ၢ်အကျိၤလီၤ’’ (း၃၅) ႉ
စးထီၣ်တၢ်အံၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်အိၣ်၀ဲအလီၢ် ဒီးပၢၤဃာ် တၢ်တဲဖျါ‚ ခရၠာစးံာ်အဂ့ၢ် ယိယိဖိ ဒ်စီၤဖံလံးပူ ပာ်ဖျါ၀ဲအသိးၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ ဖဲပှၤခံဂၤလဲၤသကိးတၢ်‚…
ပၢဆှၢသုးကျဲၤပတၢ်ဟ့ၣ်
ဖဲ ၂၀၁၃ နံၣ်န့ၣ် ပှၤအဲကလံးခွါဂဲၤဒိ David Suchet ဒိ၀ဲဒၣ် ‘ကွဲၤထဲာ်ဧး’တၢ်ဂီၤမူအဆၢ ဒိၣ် လၢခံကတၢၢ်အကူာ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ Agatha Christie ဂဲၤဒိ၀ဲ မ့ၢ် Hercule Poirot လၢ အမ့ၢ်ပှၤ Belgian ဖိ ပှၤဃိထူါ၀ံသမံပှၤမၤကမၣ် တၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ တကတီၢ်ဃီန့ၣ် အ၀ဲဒုးနဲၣ်တၢ်လၢပူနဲၣ်ဖျါအပူၤ လၢအမ့ၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအ၀ဲဂဲၤဒိ တၢ်အသနၢၣ်အကါဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်အဘၢၣ်စၢၤအ၀ဲန့ၣ် အ၀ဲဒၢနုာ် တၢ် ကလုၢ် လံာ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ် စးထီၣ်လၢ ၁ မိၤဒီး ဒီးတုၤလၢ လံာ်လီၣ်ဖျါ လံာ်မဲာ်ဖျၢၣ် အိၣ်၀ဲ ၇၅၂ၢ် အနၣ်ရၠာစးံၣ် ၂၀၀၀ န့ၣ်လီၤႉ
ှကခ့နအ မ့ၢ်ပှၤလၢအကဲထီၣ် ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရၠာစးံာ် ဖဲအ၀ဲထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံ တဘ့ၣ်လၢဟံၣ်ဒွဲ (hotel) အဒၢးပူၤၣ်လီၤႉ
အ၀ဲစံး၀ဲၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
အ၀ဲအတၢ်ဒၢနုာ်အတၢ်ကလုၢ် အိၣ်တ့ၢ်ဒံးလၢ အဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အဒိလၢ တၢ်မၤလၤကပီၤယွၤ ခီဖျိတၢ်ပၢၤဃာ် ပတၢ်ဟ့ၣ်ဒီး ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤအီၤန့ၣ်လီၤႉ စီၤပ့းတ့ှူး သဆၣ်ထီၣ် တၢ်သ့ပၢၤဃာ်တၢ် ခီဖျိအလံာ်ပရၠာစးၢဆူ နံၣ်ကယၤခံဆံတၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ…
အိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူလၢ နသးသမူ အကလံၤမုၢ်တွၤ
လီကလံၤမုၢ် ကဲထီၣ်၀ဲလၢ ၀့ၢ်မဲဖံး (စ) ‚ ထဲနစံၣ် ဖဲ ၁၉၆၈ နံၣ်ၣ်လီၤႉခီဖျိတၢ်လီၤဘှံးလီၤတီၤ ဒီးဖံးညၣ်တမုာ်တခုၣ်အဃိ‚ သရၠာစးၣ်ဒိၣ် ဒီးကထၢၣ် မၣ်တ့ၣ် လူသၢၣ်ခ့ကၠူနံၣ်ယၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်တိာ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်‚ လၢပှၤလၢ အမၤ ကဆှီတၢ်ဖိအဂီၢ်‚ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဘျီၣ်ရၠာစးိဖှိၣ်တခါအပူၤဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲကမၢ ကမၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူလၢမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ မ့ၢ်တဂ့ၤ ဘၣ်ဆၣ်ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤ အဃိ‚ အ၀ဲလဲၤဆူဘျီၣ်ရၠာစးိဖှိၣ်ဒီး ကတိၤလီၤတၢ်လၢယံာ်အမံးနံး ၄၀‚ လၢပှၤတနီၤစံး၀ဲ အမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်အဒိၣ်အမုၢ်ကတၢၢ်လၢၣ်လီၤ’’ႉ
လၢတနံၤ‚ ဒီးကထၢၣ်ခ့ဘၣ်တၢ်ခးသံအီၤလၢကျိဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲအတၢ်ကစီၣ်မူတ့ၢ်ဒံးလၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ဘံၣ်ဆီၣ်ဘၢတဖၣ်အပူၤၣ်လီၤႉ ဒ်ပှၤခရၠာစးံာ်ဖိလၢပျၢၤတဖၣ်‚ ဒ်တၢ်အံၤအသိးၢ်ဘၣ် တၢ်ကစီၣ်တခါလၢအမၤသဘံၣ်ဘုၣ်ထီၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အသးန့ၣ်လီၤႉ လံာ်ဧ့ၤ့ဘံၤ မ့ၢ်လံာ်တဘ့ၣ်လၢ အကွဲး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤယူဒၤဖိလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရၠာစးံာ်တဖၣ်‚ လၢအကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးလၢ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ခရၠာစးံာ်‚ ဟ့ၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ အဂၢၢ်အကျၢၤၣ်လီၤႉ ‘‘မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးၣ်‚ မၤဆူၣ်ထီၣ်တက့ၢ်’’ (၁၂း၁၂) ႉ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤယူၤဒၤဖိတဖၣ်အသိးၣ်လီၤႉ
အခဲအံၤ‚ ဒ်ပမ့ၢ်ကစၢ်ခရၠာစးံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အသိးၣ်အဃိ ‘‘တၢ်ဘှံး…
ကစၢ်ယွၤဒိကနၣ်ပကလုၢ်လၢမူခိၣ်
မ့စၢၣ် ဖိလၢအအိၣ် ၁၈ လါတဂၤၣ်လီၤႉ ဖဲအံၤ အမိၢ်စးထီၣ်သံကွၢ်အီၤ ‘‘ဖိခွါဖိဧၢ‚ နနၢ်ဟူ မိမိၢ်အကလုၢ်ဧါ’’ႉ ဖိသၣ်အံၤ စိာ်ထီၣ်အမဲာ်ချံလီၤႉ လီၣ်ရၠာစး့ တဲအါထီၣ်ကဒီး ‘‘ဟဲလိၣ်‚ ဖိခွါဆံးဖိ’’ ဒီးအ၀ဲမၤဆၢက့ၤတၢ် ခီဖျိတၢ်နံၤကမှံဒီးတၢ်မၤသီၣ်အကလုၢ်ဆံးဆံးဖိလီၤႉ လၢမဲာ်ထံမဲာ်နိအပူၤၣ်လီၤႉ ဖဲပှၤဟးနါစိၤမၤတၢ်တဂၤ ဟဲနုာ်ဆူၣ်ဆူအဟံၣ်ပူၤဒီး ခးအီၤလၢကျိသၢဘီအလီၢ်ခံၣ်လီၤႉ လၢအတယၢၢ်အိၣ်ထဲ တ (ပီၣ်) ‚ မ့စၢၣ် အိၣ်ဘၣ်အသီ ၁၅၈ သီလၢ တၢ်ကဟုကယာ်ဒၢးလီၤဆီအပူၤ ဒီးတၢ်တမုၢ်လၢ်လၢ အကနၢ်ဟူတၢ်သ့‚ တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ အကမူဘၣ်၀ဲဘၣ်ႉ
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအမၤမုာ်ယသးၣ်လီၤႉ စီၤပၤ့ှှလိၤမိၤ ဃ့ထုကဖၣ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢကစၢ်ယွၤကဒိးအနၢ်လီၤလီၤဆီဆီဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအကတီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲ ‘‘မူခိၣ်ကးတံာ်ဃာ်အသး’’ (၁ စီၤ ၈း၃၅) ‚ ဖဲ ‘‘တၢ်သၣ်၀ံၤလီၤဒိ’’ တၢ်တတၢးတနါ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ (း၃၇) ‚ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ (း၄၄) ‚ ဒီးတုၤဒၣ်လဲာ်လၢ တၢ်ဒဲးဘး‚ စီၤ့ှှလိၤမိၤဃ့ထုကဖၣ်လၢ ဒိကနၣ်နဲလၢမူခိၣ် အတၢ် ထုကဖၣ်တဖၣ်ဒီးအတၢ်ဃ့ကညးတၢ် ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢအဂီၢ်တက့ၢ်’’…
ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ထူ
ဖဲ ဟဲးဒ၀ၢးကၠဲးစၢၣ် လၢအမ့ၢ်ပှၤဟးဃုခူၣ်ထူတဂၤ‚ ဟးထီၣ်ဆူ တၢ်ကလဲၤခူၣ်ထူလၢ ခဲ (လ) ဖိနံယၣ် ‘‘တၢ်ဖှိဃ့ၢ်သဖှိခူၣ်ထူဖးဒိၣ် လၢယူၢ်ႉစဲး (စ) ‚ အတၢ်ကွဲးနီၣ်ကိးနံၤလၢ လါမ့ၤအသီ ၂၀‚ ၁၈၄၉ နံၣ်‚ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ အတၢ်ဒိးလ့ၣ်တၢ်လဲၤၣ်လီၤႉ အ၀ဲကွဲးဖျါထီၣ်၀ဲလၢ ‘‘အိ‚ တဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ယဃံယကွဲတဖၣ် ဖဲအံၤတဂ့ၤ‚ မ့ၢ်သ့‚ ပျဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢကမံနီၤဘၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတက့ၢ်’’ ပှၤအဂၤတဂၤ လၢအဟးခူၣ်ထူလၢအမံၤမ့ၢ် ကၠီ၀ၢးခၢၣ်တခီ‚ ကွဲးလီၤ တၢ်ကွဲးလၢ‚ ‘‘တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်တီၤအလၢအပှဲၤ အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဖးလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်အီၤႉႉႉ ယဟ့ၣ်ကူၣ်မတၤတဂၤမးတသ့ၣ်ဘၣ်ႉ
လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ ၀ၢးခၢၣ်က့ၤကဒါက့ၤဆူဟံၣ်ဒီး ဖံးတၢ်မၤတၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် ခီဖျိတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးၣ်လီၤႉ ဖဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိဟဲစိာ် အ၀ဲအလံာ်ပရၠာစးၢဘီဃးတဖၣ်ဆူအမဲရၠာစးကၣ် ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရၠာစးဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အဲ (န) ထံးရၠာစးိးရၠာစးှိၣ်လီၤႉ ပှၤလၢအကတိၤတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ တဲဖျါထီၣ်လၢ ‘‘အ၀ဲမၤန့ၢ်တၢ်တမံၤမံၤလၢ အလုၢ်ပရၤဒိၣ်န့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သဖှိ ဒီးခူၣ်ထူန့ၣ်လီၤႉ
လၢန့ၢ်အမဲာ်ညါ ၀ၢးခၢၣ်ဒီးကၠဲးစၢၣ်က့ၤကဒါက့ၤဆူ ဟံၣ်ဖဲအဒိးန့ၢ်တၢ်ကူၣ်သ့လၢ အဟ့ၣ်ထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဆူ‚ တၢ်ကမူလၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤတၢ်ၢ်ဒံး…
လၢတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ်ယၤ
လၢပှၤအဲြဖၤကၤဖိ အသရၠာစးိာ်ဖးဒိၣ်အပူၤ‚ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်ချံးလီၤအခီၣ်ဒီး ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်အံၤ ဃ့သကွံၢ်ကညးထီၣ်လၢ ‘‘ပၢ်ဧၢ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ်ပှၤတက့ၢ်’’ ဒီးကမျၢၢ်တဖၣ် ကိးသBတီထီၣ်က့ၤလၢ ‘‘စၢ်ဧၢ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ် ပှၤတက့ၢ်’’ႉ ကွၢ်တၢ်ဂီၤအံၤလၢ ယူၢ်ခၠူး‚ ယကမၢကမၣ်လၢၣ်လီၤႉ တၢ်ထုကဖၣ်အံၤၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ‚ ဒုးဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢ တၢ်အကတီၢ်တဖၣ်‚ ဖဲယနၢ်ဟူ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်‚ ဃ့သကွံၢ်ကညးတၢ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်‚ လၢတၢ်ဂ့ၢ်တမံၤအံၤ‚ ‘စၢ်ဧၢ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ်ပှၤတက့ၢ်ႉ
ဖဲယနၢ်ဟူတၢ်ထုကဖၣ်အံၤ‚ လၢယနီၢ်ဆံးကတီၢ်ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ် ကစၢ်လၢအသ့ၣ်ညါတၢ်ကိးမံၤ (စံး ၁၄၇း၅ၣ်လီၤႉ အ၀ဲထီဘိ ကွၢ်လီၤပှၤ (စံး ၃၃း၁၃-၁၉) ဒီးအ၀ဲအဲၣ်ပှၤလၢၣ်လီၤႉ
အါန့ၢ်တၢ်အံၤ ပကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်လၢ ဧ့ၤ့ဘံၤကျိာ် စဲးကၣ်^ စၣ်ကၣ်‚ လၢအခီပညီမ့ၢ် ‘သ့ၣ်နီၣ်’‚ ဖဲကစၢ်ယွၤ ‘သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်’ ပှၤ‚ အ၀ဲမၤတၢ်လၢ ပဂီၢ်လီၤႉ စဲးကၣ်^ စၣ်ကၣ်ၣ် တၢ်လၢပှၤတဂၤဂၤ အခၢၣ်စးန့ၣ်လီၤႉ ဖဲကစၢ်ယွၤ ‘သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်’ စီၤနိၤအၤ…
ပနီၢ်ကစၢ်အမ့ၢ်အတီ
ပှၤတဂၤလဲၤပရၤတၢ်လၢ ကျးဆံးဆံးဖိလၢအဆါ၀ဲ ညၣ်အတခွဲဆၣ်လၢ၀့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ အဆိကတၢၢ် အ၀ဲပရၤတၢ်အဒၢတဖျၢၣ်လၢ ကဒၢနုာ်ပှၤတခွဲညၣ်အပီးအလီတဖၣ်လီၤႉ ၀ံၤဒီး မၤပှဲၤလ့ၣ်ဖိလၢအဆီၣ်၀ဲန့ၣ်လၢ တခွဲကနၣ်တဖၣ်‚ တၢ်ကလံာ်ထုးညၣ်အသး တဖၣ်‚ တၢ်ထီၣ်ဖီစံၣ်ပဲပီတဖၣ်‚ တခွဲဘိၣ်လီၤႉ လၢခံ ကတၢၢ်န့ၣ် ပရၤ၀ဲညၣ်အဆၣ် ဃုာ်ဒီးတခွဲဘိဒီးပ၀ံာ်ထီၣ်၀ံာ်လီၤ တခွဲပျံၤစိၤကွီၤန့ၣ်လီၤႉ ကျးကစၢ်သံကွၢ်အီၤလၢညါ မ့ၢ်နတခွဲညၣ်တဘျီဘျီဧါ ဒီးအ၀ဲစံးဆၢၣ်လီၤႉ ဒီးကျးကစၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤ ဂ့ၢ်ဂီၤအူ ကသံၣ်ဒၢတဒၢလီၤႉ ပှၤတဂၤ အံၤ ဘၣ်အသးဒီးဟ့ၣ်လီၤ တၢ်အပရၤကလံၤလီၤႉ အ၀ဲတခွဲညၣ်တန့ၢ် နီတဘ့ၣ်ဘၣ်ႉအတၢ်မၤအါဒၣ်ထဲလၢ အစုမုၢ်ဖိတဖၣ်ဒီးတခွဲကနၣ်ဒီးစိၤကွီၤတဖၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲ န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်အ၀ဲန့ၣ် တမ့ၢ်စီၤပ့းတ့ှူးအတၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်ႉ အ၀ဲမ့ၢ် ပှၤမၤညၣ်ဖိတဂၤ လီၤႉ ဘၣ်တဂီၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးတဲအီၤလၢ ကသုးအကဘီဆူ ထံယိာ်အလီၢ် ဒီးပာ်လီၤ အစၤ (လူၤ ၅း၄) န့ၣ်လီၤႉ သီတနၤကျၢၤန့ၣ် စီၤ့ှှံမိၣ်ဒီး အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဖီၣ်ညၣ်တန့ၢ် နီတဘ့ၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ဒ်ကစၢ်စံးဘၣ်အီၤအသိး တ့ၢ်လီၤ၀ဲအစၤန့ၣ် ဖီၣ်န့ၢ်ညၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် တုၤဒၣ်လဲာ် အစၤန့ၣ် ကယာ်ြပဲးဘၣ်မးအသးလီၤႉ ညၣ်တဖၣ်န့ၣ်…
နတမ့ၢ်ထဲတဂၤဘၣ်
‘‘ထံၣ်ဘၣ်နၤ သးခုဒိၣ်မးလီၤ’’ ‘‘နဲစ့ၢ်ကီး’’ ‘‘ထံၣ်ဘၣ်နၤဖဲအံၤ သးခုဒိၣ်မးလီၤ’’ တၢ်ဆၢဂ့ၤ တဖၣ်အံၤန့ၣ် လၢၤ၀ဲဒီးမ့ၢ်တၢ်သးခုတူၢ်လိာ်တဖၣ်လီၤႉ ပှၤမၤသကိးတၢ်လၢ ကဲၣ်လံၣ် ဖိနံယါကလံၤထံးအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးလၢ အ့ထၢၣ်နဲး (သညူငညန) တချုးဟါခီ အတၢ်ရၠာစးဲၣ်တၢ်ကျဲၤစးထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပှၤလၢအကကတိၤလီၤတၢ်လၢ အိၣ်ကတိၤလီၤ တၢ်လၢ ကိၣ်လိၣ်ရၠာစးၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ယဲစ့ၢ်ကီး ယအိၣ်ခိးကွၢ်တၢ်လၢ တၢ်ဘရၣ်တၢ်ဘှီၣ်အပူၤ ဒ်ပှၤအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကလံၤဒၢတၢ်မၤလိအပူၤန့ၣ်လီၤႉ ဒ်ယမ့ၢ်ပှၤအိၣ်ဘရၣ် အိၣ်ဘှီၣ်တဂၤ ဒီးတသ့ၣ်ညါပှၤနီတဂၤဘၣ်အသိးန့ၣ် မၤဘၣ်သးယၤဒ်ယမ့ၢ်ပှၤလၢတၢ်ချၢ ပှၤစီစၣ်တဂၤအသိးလီၤႉ ဖဲန့ၣ်တကီၢ်ခါ တၢ်အမဲာ်သၣ် ဟဲအိးထီၣ်တခါဒီး မ့ၢ်၀ဲ ယတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်လီၤႉ တၢ်န့ၣ်၀ံၤ ဟဲအိးထီၣ်ကဒီး အဂၤတခါလီၤႉ မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိ
ယတံၤသကိးလၢပျၢၤတဂၤ ဟဲပာ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်လၢ တၢ်ဒိကနၣ်အဂီၢ်လီၤႉ ခီဖျိယထံၣ်ဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် တၢ်တမၤဘၣ်သးယၤလၢ ယမ့ၢ်ထဲတဂၤလၢၤဘၣ်ႉ ဖျါလီၤဂာ်ဒ် ကစၢ်ယွၤ ဆှၢလီၤ တၢ်မၤစၢၤဆီၣ်ထွဲလီၤႉ
၀ံအ့ၤလံယၤန့ၣ် တၢ်မၤဘၣ်အသးလၢ အအိၣ်တ့ၢ်ထဲ အ၀ဲတဂၤ ဖဲအဃ့ၢ်ဟးထီၣ် လၢ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလးဒီး စီၤပၤအၤဃာ် အတၢ်သးဒိၣ်ဒၣ်လဲာ် အ၀ဲတမ့ၢ်ထဲတဂၤဘၣ် (၁…
ဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ဘၣ်စံးကတိၤတၢ်
လၢအနံၣ် ၃၀ အတီၢ်ပူၤ ပှၤအၣ်ဖရၠာစးံၣ်ကၤ-အမဲရၠာစးကၤမုၣ်တဂၤန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ယွၤအတၢ်မၤလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအ၀ဲဒၣ် ဃုကျဲးစၢး ကတိၤသကိး ကလုာ်ဒူၣ်အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဆီၣ်တဲာ်မၤနၢၤအဂ့ၤအဆၢကတီၢ် ထံၣ်၀ဲလၢ ပှၤတအဲၣ်ဒိး စံးကတိၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ ဖဲ ခႉနႉ နံၣ် ၂၀၂၀ တၢ်ယီၤထီၣ်သီကတီၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် စးထီၣ်ကတိၤသကိး တၢ်နီၤဖးရၠာစး့လိာ်ကလုာ်ဒူၣ်အဘၢၣ်စၢၤအဂ့ၢ်အခါ အပှၤမၤသကိး တၢ်တဖၣ် စးထီၣ်စံးကတိၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်သးဒ့ဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးဆါအပူၤ အ၀ဲစံးကတိၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်စံးဘျုးဆၢယွၤန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်အသးပူၤ ဆိကမိၣ်၀ဲ ဘၣ်မနုၤ တံၤသကိးတဖၣ် ထုးဆၢကတီၢ်လၢတၢ်စံးကတိၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ အဂီၢ်လဲၣ်လီၤႉ
တၢ်အိၣ်အသးတနီၤနီၤအဖီခိၣ် တၢ်အိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်မူသကဲာ် ပ၀းအဂ့ၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ စီၤပၤစီၤ့ှှလိၤမိၤ ကွဲးဖျါ ထီၣ်၀ဲဒၣ် လၢလံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၃း၁ဒီး၇‚ စံး၀ဲ ‘‘တၢ်အခ့အခါ အိၣ်၀ဲလၢ ကယဲၢ်တၢ်တမံၤလၢ်လၢ် အဂီၢ်‚ ဒီးအဆၢကတီၢ်လၢကယဲၢ် တၢ်ကူၣ်တၢ်ဖးလၢမူခိၣ်ဖီလာ်အဂီၢ်လီၤႉႉႉ အကတီၢ် လၢကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်အဂီၢ်ၣ်လီၤႉ
ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤတရၠာစးီတပါၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဒီးတၢ်မၤဆါပှၤန့ၣ်လီၤႉ လူၤသရၠာစးၢၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မါတ့ၣ်နံၣ်မိလၣ်…
သုးကွံာ်နကရၠာစးၢၢ်အဆၢ
အဲန်ကလံၣ်ကၣ်သ၀ီအစီၤသီတဂၤ မံက့ၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်ႉ ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးခံဘျီ တဘျီၣ်ဘၣ်ႉ မ့မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲသ့ဒၣ်ထဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်လၢတၢ်ကခူၣ်လီၤအီၤလၢ တၢ်ဘါယွၤကၠိကရၠာစးၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိၣ်လီၤႉ
လၢခံတဂီၤ‚ သုးဖိတဖၣ် လဲၤလၢတၢ်လီၢ်လၢ အခူၣ်လီၤ အတံၤသကိး ဘၣ်ဆၣ်ၣ်စီၤသီအံၤ ဟဲဟးထီၣ်ဒီး စံးဘၣ် အ၀ဲသ့ၣ်လၢ‚ ‘‘အိၣ်လီၤႉ ဖဲသုးဖိတဖၣ် အသးပှဲၤဒီးတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ် စီၤသီအံၤ ဆှဲဖျါက့ၤ အ၀ဲသ့ၣ်လၢ‚ ‘‘ယပီၢ်ယၢ်လီၤ ယသးလၢ ယတဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ သုကခူၣ်လီၤသုတံၤသကိးအဃိလီၤႉ လၢတၢ်အံၤ အဃိၣ်လီၤ’’
ဖဲလၢပမ့ၢ်ဃုထံၣ် တၢ်အံၤ ကစၢ်ယွၤ ကမၤပှဲၤက့ၤဂံၢ်ဘါလၢ ပသးသမူ တၢ်တၤတဖၣ်အဖီခိၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ မ့ၢ်၀ံယ့ှှါယၤအတၢ်ကစီၣ်ဆူ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးတဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ဘံၣ်ဆီၣ်ဘၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ် ကသယုၢ်က့ၤတၢ်လၢ တၢ်မၤပူၤဖျဲးလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအလီၢ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ကဆီ တလဲတၢ်ထံၣ်‚ ဒီးထံၣ်ယွၤအတၢ်မၤလီၤလး လၢအသီသံၣ်ဘှဲတဖၣ်‚ ဒီးကျဲအသီတဖၣ်ၣ်လီၤႉ ယွၤဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ် အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ‘‘တၢ်လၢအခီၣ်ထံးတဖၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤတဂ့ၤႉႉႉ ကွၢ်ကွၢ်ၣ်လီၤႉ ‘‘အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ‚ ယပာ်လီၤထံလၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢ ဒီးထံလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢ ဒီးထံကျိလၢ မံၤခိၣ်သိၣ်လာ်…